بررسی تطبیقی هنجارگریزی معنایی در دیوان ابن فارض و «کلیات شمس» مولوی
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی
- نویسنده منصوره طالبیان
- استاد راهنما روح الله صیادی نژاد علیرضا فولادی
- سال انتشار 1392
چکیده
هنجارگریزی یکی از وجوه «رستاخیز واژگان» بر مبنای زبان شناسی است که با شکستن ساختار سطحی واژه ها و نه ساختار عمیق و ژرفی، باعث لذت ادبی مخاطب می شود. هرچند نظریة هنجارگریزی توسط صورتگرایان روس مطرح شده است، اما مفهوم آن در آثار نقدی و بلاغی عرب با تعابیری چون «الإنتقال» ، «الإتساع» ، «الشجاعة» ، «الضرورة» و ... یافت می شود. ماهیت فرامنطقی، عقلی و عرفی معانی و حقایق عرفانی از یک سو و محدودیت حوزه کارآیی زبان از سوی دیگر باعث شده است که عارفان از زبان و بیان هنجارگریخته استفاده نمایند. آنان در دو سطح زبان و معنا شگردهایی بکار می گیرند که با پس زدن غبار عادت، چهره حقیقت را می نمایانند. این تحقیق بر آن است که به روش تحلیلی به بررسی مهم ترین صورت فراهنجاری؛ یعنی هنجارگریزی معنایی در سروده های عرفانی ابن فارض و مولوی بپردازد. با واکاوی در سروده های این دو شاعر درمی یابیم که بنیادی ترین دلیل وجود هنجارگریزی، ویژگی بیان ناپذیری تجربة عرفانی است. هنجارگریزی در سروده های مولوی بیشتر است، چرا که وی بسیار آگاهانه تر از «ابن فارض» با تناقض بازی در سطح زبان می کوشد زبانی تازه بیافریند. تشبیهات حسی به حسی در سروده های او با توجه به مشرب عرفانی و معنویش بسامد معناداری را به خود اختصاص داده است. هرچند مولوی بر خلاف ابن فارض یک واژه را با علاقه های گوناگون در معانی مختلف بکار می گیرد و اقتصاد زبانی زیبایی عرضه می¬نماید، لیکن هنجارگریزی ناشی از حس¬آمیزی انتزاعی و استعاره¬های مکنیه در سروده های ابن فارض زیباتر است.
منابع مشابه
نقد و بررسی کنایات هنجارگریخته در دیوان ابن فارض و کلیات شمس مولوی
هنجارگریزی یکی از وجوه رستاخیز واژگان بر مبنای زبانشناسی است که با شکستن ساختار سطحی واژهها و نه ساختار عمیق، باعث لذت ادبی مخاطب میشود. در این جستار نگارندگان به روش تحلیلی کنایات هنجارگریخته را در دیوان ابنفارض و کلیات مولوی نقد و بررسی میکنند. پژوهش حاضر نشان میدهد که کنایه در سرودههای این دو شاعر، علاوه بر جنبة زیباشناختی و هنری، ابزار انتقال معانی مبهمی است که به آسانی تن به بیان ص...
متن کاملنقد و بررسی کنایات هنجارگریخته در دیوان ابن فارض و کلیات شمس مولوی
هنجارگریزی یکی از وجوه رستاخیز واژگان بر مبنای زبان شناسی است که با شکستن ساختار سطحی واژه ها و نه ساختار عمیق، باعث لذت ادبی مخاطب می شود. در این جستار نگارندگان به روش تحلیلی کنایات هنجارگریخته را در دیوان ابن فارض و کلیات مولوی نقد و بررسی می کنند. پژوهش حاضر نشان میدهد که کنایه در سروده های این دو شاعر، علاوه بر جنبة زیباشناختی و هنری، ابزار انتقال معانی مبهمی است که به آسانی تن به بیان صر...
متن کاملبررسی تطبیقی تجلی عشق در اشعار مولوی و ابن فارض
مولوی و ابن فارض دو شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم معتقدند، حیات جاودانه یعنی فنای در عشق، و بالاترین مقام عزّت، درجه بقاء بعد از فناست، زیرا عشق از اوصاف الهی و سرآغاز خلقت بشر است، و ذره ذره عالم با آن سرشته شده است. این عشق در واقع بر «هستی مطلق» دلالت دارد و هر گاه حجاب برداشته شود و ذات یگانه در وجود او تجلی یابد، هر وصفی، وصف اوست و هر شکل و صورتی، از آن معشوق خواهد بود. زیرا ...
متن کاملهنجارگریزی معنایی در شعر مولوی و ابنفارض
هنر شاعران در این است که با استفاده از شگرد هنجارگریزی که از جمله وجوه "رستاخیز واژگان" است به کلمات جان بخشیده و علاوه بر ایجاد زیبایی در کلام خود باعث لذت ادبی مخاطب شوند. ماهیت فرامنطقی، عقلی و عرفی معانی و حقایق عرفانی از یک سو و محدودیت حوزه کارآیی زبان از سوی دیگر باعث شده است که عارفانی همچون ابنفارض و مولوی از زبان و بیانی هنجارگریخته استفاده نمایند. در این جستار با استفاده از روش تو...
متن کاملآیات توبه در اشعار ابن فارض و مولوی
قرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی به «توبه» توجه ویژه کرده است و از مومنان می خواهد که توبه کنند و به سوی خدا بازگردند تا رستگار شوند و از آنجا که یکی از مظاهر قرآن تجلّی آن در ادبیات عرفانی است برخی از عرفای بزرگ، توبه را به عنوان اول منزل و مقام ذکر کرده اند و نقش بنیادین آن را خاطرنشان کرده اند. ابن فارض مصری و جلال الدین محمد بلخی دو شاعر عارف در عرصه ادب عربی و پارسی هستند که در مسیر سیر و سلوک ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023